صدیقه قنادى با بیان این مطلب اظهار داشت: تا کنون براى فرزندان حاصل ازدواجهاى دختران با اتباع بیگانه تصمیمى اتخاذ نشده است که در این خصوص اداره اتباع باید با برنامهریزى صحیح این افراد را ساماندهى کند.
قنادى در ادامه با بیان این که در خصوص ازدواج و زندگى مهاجران و اتباع بیگانه در کشور نقص قانونى وجود دارد خاطرنشان کرد: در کشور براى مهاجران و از جمله افغانیان کلاسهای سوادآموزی و حرفهآموزى برگزار میشود، اما براى فرزندان آنها که حاصل همین ازدواجها هستند، هیچ تدبیرى اندیشیده نشده است.
وى تصریح کرد: در کشور ما فرزندانى که مادر ایرانى دارند فاقد هویت هستند؛ در حالی که ما به اتباع بیگانه امکانات میدهیم و این جاى سؤال دارد. رئیس مجمع بانوان عضو شوراهاى اسلامى کشور همچنین خاطرنشان کرد: بیشتر اتباع بیگانه از کشورهاى عراق و افغانستان هستند و بیشتر زنان و یا دخترانى که حاضر به ازدواج با آنها میشوند از فقر و کمبود امکانات رنج میبرند.
بنابر تصویب مجلس، فرزندان حاصل از ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی میتوانند بعد از رسیدن به سن هجده سال تمام، تقاضای تابعیت ایرانی نمایند. بر اساس ماده واحده این طرح؛ فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی که در ایران متولد شده یا حداکثر تا یک سال پس از تصویب این قانون در ایران متولد میشوند میتوانند بعد از رسیدن به سن هجده سال تمام تقاضای تابعیت ایرانی نمایند. این افراد در صورت نداشتن سوء پیشینه کیفری یا امنیتی و اعلام رد تابعیت غیر ایرانی به تابعیت ایران پذیرفته میشوند.
براساس این لایحه کسانی که پدر آنها ایرانی است، کسانی که در ایران متولد شده و پدر و مادر آنها نامعلوم باشند، کسانی که در ایران از مادر ایرانی و پدر خارجی یا بدون تابعیت و یا پدر و مادر خارجی که یکی از آنها در ایران متولد شده به وجود آمدهاند، افرادی که در ایران از پدر و مادر خارجی به وجود آمده و بلافاصله پس از رسیدن به سن 18 سال تمام لااقل یک سال دیگر هم در ایران اقامت کرده باشند و قبل از رسیدن به سن 25 سال تمام اقدام به اخذ شناسنامه نمایند، هر زن تبعه خارجی که پس از ازدواج با مرد ایرانی تابعیت شوهر را اختیار کرده باشد، هر تبعه خارجی که تابعیت ایران را تحصیل کرده باشد و کلیه ساکنین ایران به استثنای اشخاصی که تابعیت خارجی آنها مسلم باشد، تبعه ایران محسوب میشوند.
فریده غیرت وکیل دادگستری در این مورد معتقد است: «در این قانون پیشبینی شده که وقتی بچهها به سن رشد رسیدند، آن وقت بتوانند تابعیت مادر را انتخاب و شناسنامه بگیرند، اما این که تا 18 سالگی چه وضعیتی داشته باشند هنوز مشخص نیست و این ضعفی است که در قانون ما وجود دارد.
متأسفانه تعداد این کودکان هم زیاد است، اما اینها نمیتوانند به مدارس دولتی بروند یا از خدمات عمومی بهداشتی و واکسیناسیون بهرهمند شوند.»
غیرت همچنین میافزاید: یکی از شرایط اخذ تابعیت، ثبت ازدواج والدین است و برای ثبت این نوع ازدواجها ارائه مدارک اقامتی پدر و کسب اجازه از دولت از شرطهای اصلی است. در حالی که به دلیل فقر و ناآگاهی، ازدواجهای بسیاری از دختران ایرانی با افغانها شرعی اما غیرقانونی است چرا که برای ثبت ازدواج به محضر مراجعه نکردهاند تا لزوم کسب پروانه ازدواج از دولت را به آنها گوشزد کنند. از طرف دیگر به دلیل نبود کنترل کافی بر مرزها بسیاری از دختران ایرانی با افغانهایی ازدواج کردهاند که به صورت غیرقانونی از مرزها عبور کردهاند.
او میگوید: آنهایی که ازدواجشان ثبت نشده که دیگر از هیچ یک از مزایای قانونی نمیتوانند استفاده کنند و فرزندانشان شامل قانون تعیین تکلیف تابعیت هم نمیشوند.